Zasady te obejmują ustawienia dla komputera oraz dla użytkownika. Można zaryzykować stwierdzenie, że dzięki zasadom grup można skonfigurować każdy element systemu Windows XP począwszy od instalacji oprogramowania przez konfiguracje środowiska użytkownika po zaawansowane opcje zabezpieczeń. Ustawienia zasad grup są przechowywane w obiektach GPO (ang. Group Policy Object).
Obiekty GPO mogą być lokalne dla komputera lub domenowe, przechowywane w usłudze Active Directory. Jeżeli komputer należy do grupy roboczej dotyczą go wyłącznie ustawienie lokalnych zasad grup, natomiast gdy należy do domeny, na konfigurację komputera wpływają również obiekty GPO stworzone przez administratora domeny. Wszystkie zasady grupy zostały podzielone na dwie zasadnicze części Konfiguracja komputera i Konfiguracja użytkownika. Pierwsze ustawienia dotyczą parametrów komputera, które są ładowane podczas startu systemu jeszcze przed logowanie użytkownika. Drugie dotyczą ustawień specyficznych dla użytkownika i są ładowane w momencie logowania do systemu.
Zasady zabezpieczeń lokalnych
Windows XP zawiera szereg przystawek do konsoli MMC, które ułatwiają zarządzanie obiektami GPO. Jedną z nich jest przystawka Zasady grupy, którą wykorzystano do utworzenia predefiniowanej konsoli Zasady zabezpieczeń lokalnych (ang. Local security policy).
Predefiniowana konsola Zasady zabezpieczeń lokalnych zawiera przystawkę Zasady grupy, jednakże w celu uproszczenia jej obsługi zostały wyłączone niektóre rozszerzenia. Za pomocą konsoli Zasady zabezpieczeń lokalnych użytkownik z uprawnieniami administratora może dowolnie skonfigurować zasady bezpieczeństwa komputera lokalnego.
Zostały one podzielone na następujące grupy:
Konsola Zasady zabezpieczeń lokalnych
Każda z ww. grup zawiera listę ustawień, które można konfigurować, często lista ta jest bardzo obszerna. Poniżej zostały opisane najważniejsze ustawienia oraz ich wpływ na działanie systemu.
To tylko niektóre ustawienia zasad bezpieczeństwa. Lista ustawień jest znacznie dłuższa, lecz niepotrzebne jest dokładne omawianie wszystkich parametrów.
Modyfikowanie zasad zabezpieczeń
Każdą zasadę zabezpieczeń można zmodyfikować, należy jednak przy tym pamiętać, że nieprzemyślana modyfikacja może mieć negatywny wpływ na działanie systemu. Dobrą praktyką jest modyfikowanie zasad na komputerze testowym, zanim zostaną one wprowadzone na komputery pracujące w środowisku produkcyjnym. Aby ustrzec się przed nieoczekiwanymi problemami, zaleca się postępowanie w następujący sposób:
Aby zmodyfikować ustawienia zasad:
Szablony zabezpieczeń
Ponieważ bardzo duża ilość ustawień konfiguracyjnych obiektów GPO może sprawiać trudności podczas doboru właściwych wartości dla poszczególnych ustawień, system Windows XP został wyposażony w kilka gotowych szablonów zabezpieczeń oraz narzędzia służące do ich implementacji w systemie.
Szablony zabezpieczeń to predefiniowane ustawienia, które występują w postaci plików z rozszerzeniem .inf i umieszczone są w następującym folderze %systemroot%\security\templates. Można je wykorzystywać podczas konfigurowania zasad bezpieczeństwa komputera.
Aby było to możliwe, należy stworzyć konsolę zawierającą przystawkę Szablony zabezpieczeń. W konsoli tej zostaną wyświetlone w uporządkowany sposób wszystkie szablony oraz ich ustawienia.
Konsola z przystawką Szablony zabezpieczeń
Poziomy zabezpieczeń
Predefiniowane szablony zabezpieczeń różnią się poziomem bezpieczeństwa, jaki zapewniają zawarte w nich ustawienia. Zostały one tak przygotowane, aby odpowiadały najczęstszym wymaganiom. Zawierają cztery poziomy zabezpieczeń: podstawowy (setup), zgodny (compatible), bezpieczny (secure) oraz wysoki (high).
Katalog %systemroot%\security\templates zawiera szablony, które są przeznaczone dla serwerów i stacji roboczych oraz dla kontrolerów domeny. Istotne jest, aby konfigurując Windows XP, używać szablonów przeznaczonych dla stacji roboczych. Rozróżnić można je dzięki ostatnim dwóm znakom w nazwie, są to litery ws.
Modyfikowanie szablonów
Predefiniowane szablony należy traktować jako punkt wyjścia do dalszej konfiguracji. Każdy z predefiniowanych szablonów można zmodyfikować i zapisać jako nowy szablon.
Aby to wykonać:
Modyfikowanie zasady zabezpieczeń
Opisana powyżej procedura modyfikacji ustawień nie dotyczy wszystkich zasad. Niektóre zasady wymagają dodatkowej konfiguracji np. wpisania ilości dni lub innych parametrów typu liczbowego lub tekstowego.
Po zapisaniu na liście dostępnych szablonów pojawi się nowa pozycja.
Konfiguracja i analiza zabezpieczeń
Kolejnym narzędziem, które oferuje duże możliwości konfiguracji zabezpieczeń systemu jest przystawka Konfiguracja i analiza zabezpieczeń. Jest to narzędzie służące do porównywania aktualnych ustawień komputera z tymi, które są zawarte w szablonie bez wpływu na bieżącą konfigurację. Narzędzie to jest szczególnie przydatne podczas tworzenia i testowania nowych ustawień i (lub) szablonów. Aby skorzystać z Konfiguracji i analizy zabezpieczeń, należy dodać do konsoli odpowiednią przystawkę (można wykorzystać konsolę stworzoną do konfiguracji i przeglądania szablonów). Analiza polega na porównaniu ustawień komputera lokalnego z alternatywną konfiguracją pobraną z szablonu i przechowywaną w osobnej utworzonej specjalnie do porównania bazie (plik .sdb).
Analiza zabezpieczeń
Aby porównać dwie konfiguracje zabezpieczeń:
Rozpocznie się porównywanie dwóch konfiguracji, na ekranie będzie widoczne okno przedstawiające aktualnie analizowane elementy oraz stan zaawansowania operacji. Po zakończeniu procesu analizy należy sprawdzić jej wyniki, przeglądając ustawienia w oknie szczegółów.
Analiza zabezpieczeń
Okno szczegółów zawiera trzy kolumny:
Przed nazwą każdej zasady umieszczona jest ikona, która przedstawia wynik analizy. Jeżeli ikona zawiera na
Jeżeli ustawienia proponowane nie są odpowiednie, można je zmodyfikować, klękając na wybraną zasadę prawym klawiszem myszy i wybierając z menu podręcznego Właściwości.
Wprowadzane zmiany są zapisywane w bazie. Aby sprawdzić, jak wypada porównanie zmienionych zasad z zasadami komputera lokalnego, należy ponownie uruchomić analizę
Konfigurowanie zabezpieczeń
Gdy ustawienia odpowiadają wymaganiom bezpieczeństwa, można je zastosować na komputerze lokalnym.
Aby to zrobić:
Nastąpi przekonfigurowanie ustawień komputera zgodnie z ustawieniami w bazie .sdb.
Jeżeli zdefiniowane ustawienia mają być zastosowane również na innych komputerach, np. gdy w sieci jest wprowadzany standard zabezpieczeń dla wszystkich stacji roboczych, by nie analizować i zmieniać ustawień ręcznie na każdej stacji od początku, można wykorzystać narzędzie Konfiguracja i analiza zabezpieczeń do wyeksportowania nowego szablonu.
Aby to zrobić:
Został zapisany nowy plik szablonu, który można wykorzystać na innych komputerach w celu ich przekonfigurowania. Aby to zrobić, należy wykorzystać narzędzie Konfiguracja i analiza zabezpieczeń, a stworzony szablon wykorzystać jako źródło ustawień dla bazy danych lub skorzystać z Zasady zabezpieczeń lokalnych w celu załadowania szablonu.
Aby to zrobić:
Zostaną załadowane do ustawień lokalnego komputera ustawienia pobrane z szablonu.
Zarządzanie zasadami zabezpieczeń z Wiersza polecenia
Zarządzanie zasadami zabezpieczeń można prowadzić także z poziomu Wiersza polecenia. Operacje wykonywane w wierszu polecenia umożliwiają konfigurację zabezpieczeń przy wykorzystaniu skryptów. Polecenie, które jest wykorzystywane do zarządzania zabezpieczeniami to secedit.exe. To polecenie posiada kilka funkcji, które nie są dostępne z poziomu graficznego interfejsu użytkownika. Jedną z takich funkcji jest manualne odświeżanie zasad zabezpieczeń.
Za pomocą polecenia secedit.exe można wykonać pięć operacji:
Inspekcja dostępu do zasobów
Jedną z możliwości Windows XP jest śledzenie aktywności użytkowników i systemu operacyjnego poprzez inspekcjonowanie dostępu do zasobów oraz składników systemu. Prowadzenie inspekcji pozwala ocenić ogólny poziom bezpieczeństwa systemu oraz monitorować dostęp do zasobów takich jak drukarki, foldery, pliki. Inspekcja daje możliwość wykrywania (rejestracji) prób nieautoryzowanego dostępu do systemu. Każda sytuacja, która podlega inspekcji nazywana jest zdarzeniem. Wszystkie zdarzenia inspekcji są zapisywane w dzienniku zabezpieczeń, który można w wygodny sposób przeglądać za pomocą narzędzia Podgląd zdarzeń. Każdy wpis w dzienniku zawiera:
Aby system mógł rejestrować zdarzenia, musi zostać włączony mechanizm inspekcji oraz skonfigurowane rodzaje zdarzeń, które będą podlegały inspekcji. To czy i co dany komputer rejestruje jest ustawiane w zasadach grupy. Zdarzenia są rejestrowane lokalnie, co oznacza, że aby został utworzony wpis w dzienniku zabezpieczeń, musi zostać uruchomiona i skonfigurowana inspekcja na komputerze, na którym zachodzi zdarzenie. Jeżeli np. użytkownik loguje się do komputera należącego do domeny na konto domenowe, zachodzi zdarzenie logowania na konto (opisane dalej w tym rozdziale) — aby fakt ten został zarejestrowany, musi być uruchomiona zasada Przeprowadź inspekcję zdarzeń logowania na kontach na kontrolerze domeny, który autoryzował użytkownika, a nie na stacji roboczej, do której logował się użytkownik.
Wybór zdarzeń do inspekcji By poprawnie skonfigurować inspekcję zdarzeń, należy ustalić, jaki rodzaj zdarzeń będzie podlegał rejestrowaniu. Spośród wielu zdarzeń, jakie zachodzą w każdym systemie zostały zdefiniowane typy zdarzeń, które mogą podlegać inspekcji.
Oto ich lista:
Nazwa zasady | Przykład |
Przeprowadź inspekcję zdarzeń logowania na kontach | Nazwa i hasło użytkownika są weryfikowane w bazie danych zabezpieczeń. Jeżeli użytkownik loguje się do komputera wykorzystując lokalne konto użytkownika, zdarzenie jest zapisywane na komputerze lokalnym. Jeżeli loguje się do domeny korzystając z konta domenowego, zdarzenie jest zapisywane na kontrolerze domeny. |
Przeprowadź inspekcję zarządzania kontami | Administrator przeprowadza operację na kontach. Tworzy, modyfikuje lub usuwa konto użytkownika. |
Przeprowadź inspekcję dostępu do usługi katalogowej | Użytkownik uzyskuje dostęp do obiektów usługi Active Directory. Aby zdarzenie zostało zarejestrowane, należy wskazać, które obiekty mają być inspekcjonowane. Zasada wykorzystywana na kontrolerze domeny. |
Przeprowadź inspekcję zdarzeń logowania | Zapisywane jest każde zdarzenie logowania. Logowanie lokalne na komputerze lub przez sieć. Zdarzenie zapisywane jest na komputerze, do którego użytkownik uzyskiwał dostęp. |
Przeprowadź inspekcję dostępu do obiektów | Użytkownik uzyskuje dostęp do pliku, folderu lub drukarki. Aby zdarzenie było rejestrowane, administrator musi ustalić, które obiekty będą inspekcjonowane. |
Przeprowadź inspekcję zmian zasad | Zdarzenie następuje, gdy zostaje zmieniona opcja zabezpieczeń, czyli jedno z ustawień zasad bezpieczeństwa dotyczące zasad konta, ustawień logowania, praw użytkownika lub zasad inspekcji. |
Przeprowadź inspekcję użycia uprawnień | Użytkownik wykorzystał swoje prawa takie jak zmiana czasu systemowego lub przejęcie przez administratora pliku na własność. |
Przeprowadź inspekcję śledzenia procesów | Szczegółowe śledzenie procesów wywoływanych przez aplikacje. Użyteczne dla programistów rejestrujących poszczególne etapy działania aplikacji. |
Przeprowadź inspekcję zdarzeń systemowych | Zachodzi zdarzenie mające wpływ na pracę systemu. Ustawienie to obejmuje takie zdarzenia jak: uruchomienie lub zamknięcie systemu, przepełnienie dziennika zabezpieczeń. |
Planowanie zasad inspekcji
Podczas ustawiania zasad inspekcji należy pamiętać o ich właściwym zaplanowaniu, ponieważ zbyt duża ilość zdarzeń podlegających inspekcji może powodować szybkie przepełnianie dziennika zabezpieczeń oraz niepotrzebne obciążenie komputera. Inspekcję trzeba planować tak, by obejmowała wyłącznie te zdarzenia, które zapewnią informacje przydatne w analizie zabezpieczeń oraz dostępu do zasobów. Przy planowaniu inspekcji weź pod uwagę poniższe wskazówki:
Uruchamianie zasad inspekcji
Po zaplanowaniu zasad inspekcji należy je wdrożyć na wybranych komputerach.
Aby to zrobić, należy wykonać następujące czynności:
Właściwości zasady inspekcji
Zasady Przeprowadź inspekcję dostępu do usługi katalogowej oraz Przeprowadź inspekcję dostępu do obiektów, aby zaczęły funkcjonować prawidłowo, wymagają wskazania obiektów, które będą podlegały inspekcji. Pierwsza z wymienionych zasad dotyczy usługi Active Directory, a jej obsługa wykracza po za tematykę tego podręcznika, natomiast druga dotyczy inspekcji dostępu do zasobów. W ramach inspekcji dostępu do zasobów system Windows XP rejestruje zdarzenia dotyczące systemu plików oraz drukarek. Jedynym systemem plików, który obsługuje inspekcję jest NTFS, tylko pliki i foldery znajdujące się na partycji NTFS mogą podlegać inspekcji.
Aby uruchomić inspekcję pliku lub folderu, należy włączyć zasadę Przeprowadź inspekcję dostępu do obiektów, by rejestrowała sukcesy i (lub) niepowodzenia następnie należy wybrać obiekty, których będzie dotyczyła inspekcja.
By to zrobić wykonaj następujące czynności:
Ustawienia wpisu inspekcji
Definiowanie inspekcji dostępu do drukarek wygląda podobnie, również należy wykonać powyższe kroki, rozpoczynając od wyświetlenia okna Właściwości drukarki. Jedyna różnica polega na tym, iż inne są operacje, jakie można rejestrować.
Konfiguracja opcji logowania
Sposób logowania do komputera z systemem Windows XP różni się w zależności od tego, czy komputer ten należy do grupy roboczej czy domeny. W przypadku, gdy komputer należy do domeny, użytkownik, aby się zalogować, musi nacisnąć kombinację klawiszy CTRL+ALT+DEL i wpisać nazwę użytkownika i hasło. Sposób ten jest bardziej bezpieczny, niż sposób stosowany podczas pracy w grupie roboczej lub na komputerach autonomicznych, ponieważ osoba logująca się domyślnie widzi tylko nazwę ostatnio zalogowanego użytkownika. Gdy komputer należy do grupy roboczej, domyślnie jest włączony Ekran powitalny, który służy do logowania. Ekran powitalny wyświetla wszystkie działające konta użytkowników oraz skojarzone z nimi obrazy. Powoduje to przekazywanie każdej osobie, która uruchomi komputer informacji o utworzonych kontach lokalnych, co obniża poziom bezpieczeństwa komputera. Można zrezygnować z wyświetlania Ekranu powitalnego na rzecz typowego okna logowania.
Aby to zrobić, administrator komputera musi:
Po tej zmianie podczas każdego logowania użytkownik będzie musiał naciskać kombinację klawiszy CTRL+ALT+DEL wpisywać nazwę użytkownika i hasło. Zmienia się również okno pojawiające się po naciśnięciu przycisku Wyloguj z menu Start, ma to związek z wyłączeniem mechanizmu szybkiego przełączania użytkowników, który działa wyłącznie, gdy włączony jest ekran powitalny. Gdy użytkownik jest zalogowany, a komputer ma wyłączony ekran powitalny, naciśnięcie klawiszy CTRL+ALT+DEL powoduje wywołanie okna Zabezpieczenia systemu Windows — dokładnie tak jak podczas pracy w domenie. Podczas gdy komputer ma włączony ekran powitalny, naciśnięcie tej kombinacji klawiszy wywołuje program Menedżer zadań Windows.
Szybkie przełączanie użytkowników
Mechanizm ten jest dostępny wyłącznie, gdy komputer pracuje w grupie roboczej lub jest autonomiczny oraz musi mieć włączone wyświetlanie ekranu powitalnego. Szybkie przełączanie użytkowników pozwala użytkownikom na przełączanie między kontami użytkowników na tym samym komputerze bez konieczności zamykania programów i wylogowywania. Na przykład, jeżeli na komputerze pracuje użytkownik z ograniczeniami, ma uruchomione programy, natomiast administrator komputera musi założyć konto użytkownika, nie ma potrzeby wylogowywania aktualnie pracującego użytkownika. Zamiast tego można użyć opcji szybkiego przełączania użytkowników i przełączyć się na konto administratora lub inne konto z uprawnieniami administracyjnymi, wykonać niezbędne czynności i spowrotem przełączyć się na konto pierwotnie zalogowanego użytkownika. Podczas przełączania użytkowników wszystkie uruchomione programy nadal pracują, należy pamiętać, że mimo iż programy chwilowo nie są dostępne, zajmują zasoby komputera. Gdy szybkie przełączanie użytkowników jest włączone, w oknie Wylogowywanie z systemu Windows dostępne są trzy opcje:
Aby wyłączyć możliwość szybkiego przełączania użytkowników: